कललेल्या उन्हाच्या आठवणी...

# # #

www.roserambles.org

    कुंद झालेल्या पावसाळी वातावरणानंतर पडलेल्या स्वच्छ उन्हाचा रंग कोणता? गेले दोन चार पावसाळे मला ह्या कललेल्या उन्हाचा मोह पडला आहे. मे - जून चं कडक ऊन वेगळं, पण हे ऑगस्ट सप्टेंबर च थोडंस हळुवारलेलं, झुकलेलं ऊन मला भलतंच आवडतं. असं वाटतं की, उन्हाचंही वय होऊन त्यात उतारवयाचा एक मऊसूतपणा आला आहे. दिवसच्या दिवस मग असे कोवळ्या उन्हाशी सलगी करत लागिरे होत जातात. आणि मग हळूहळू जाणवतं, कि रात्र आता सातच्या सुमारास होऊ लागली आहे. पूर्वी सहाच्या दरम्यान पडणाऱ्या कडक उन्हाची झळ मग कमी होत जाते. 

     अशा एखाद्या स्तब्ध, सावळ्या संध्याकाळी मी शांत निर्जन रस्त्याकडे पाहत गॅलरीत थांबतो. समोर रेशमी लालसर आकाशातून डोकावणारं पुरातन झळाळतं ऊन, आणि हातात वाफाळता कॉफीचा कप. दिवसभराचा  शीण त्या कॉफी च्या प्रत्येक घोटासोबत आणि खमंग सुगंधासमवेत कमी होत जात आहे. दूरवरून पढल्या जाणाऱ्या दुआ चे त्रोटक आवाज कानावर येतात... "ऐ अल्लाह, हमारी तौबा कुबूल फर्मा, और हमारे गुनाहों को माफ फर्मा दे... ऐ अल्लाह, जो गुनाह जानकर किये है उन्हे भी माफ फर्मा, अंजान मे हुए है उन्हे भी माफ फर्मा...हमें हर काम में उनके बतायें हुए तरिके पे चलने कि तौफिक अता फर्मा...  ऐ अल्लाह मौत तक मेरे ईमान की हिफाजत फर्मा... ऐ अल्लाह हमारी बीमारियो को शिफा दे, मेरे हाल पे रेहम कर, मुझे अमानो - अमान में  रख. मेरी रिझाकत मे बरकत दे... ऐ अल्लाह इस दुआ को जिन्होने शय किया उन्हे, उनके आल -औलाद और वालीदीन को जन्नत मे बुलंद दर्जा अता फर्मा..." ऐकत ऐकत मीही शांत होत जातो... "मौत तक मेरे ईमान की हिफाजत फर्मा..." मनुष्याच्या पतनशील स्वभावाचे किती सूक्ष्म निरीक्षण करून हे लिहिलं गेलं असेल याचा मी विचार करत राहतो. "बीमारियो को शीफा..." ज्या गोष्टी आपल्या आवाक्यात नाहीत त्या सगळ्या गोष्टींची देवाकडे याचना केली जाते. मी नेहमी ह्या दुआ ऐकून विचारात पडतो... शेवटी जगण्यासाठी लागणाऱ्या या सगळ्या साध्या गोष्टी पण आपला त्यावर काहीही कंट्रोल नाही. गरीब असो व श्रीमंत... दुआ सगळ्यांसाठी सारखीच लागू पडते... दुआ चं हे सार्वजनिक, सार्वकालिक असणंही किती काही शिकवून जातं .... 

     वातावरण मग शांत होत जातं. पक्षी किलबिल करत बाजूच्या झाडांवरती गोळा होतात. आणि उजेड कमी होत जाऊन मग झाडांच्याही नुसत्याच मग आउटलाईन्स दिसत राहतात. मी ट्रॅक्स आणि रनिंग शूज घालून सायकल वर टांग टाकून निघतो. रस्त्यात ही भली मोठी माणसांची गर्दी... वाट काढत मग तळ्याकाठी पोहोचतो. सायकल उभी करून सभोवतालच्या सुसह्य अंधाराची व्याप्ती मनात सामावत पळायला सुरुवात करतो. एक - एक - दोन - दोन. पाय, श्वास आणि उच्छवास यांची एक लय आपोआप तयार झाली की मन ऑटो-पायलट मोड मध्ये जातं. त्यात एन्डॉर्फिन्स मुळे एक हाय मिळाली की, त्या धुंदीत दोनाचे चार राउंड झाले तरी कळत नाही. मन-शरीर एक ऊर्जा होऊन जातं.

    परतीच्या वाटेवर मग लकी हॉटेलात चहासाठी थांबणं. रात्री आठ वाजताही चहा प्यायला भरभरून पब्लिक हजर. त्यांची संभाषणे कानावर येत राहतात. "क्या करें ? मारे पोट्टेकु ? ऐसा नई करना ना जी, हाथां-पावांपर मारना, पीठ पे मारना, सिर पे नई मारना जी ..." कुणी विशीतला त्रस्त बाप दुसऱ्या बापाला आपल्या कार्ट्यांबाबतचे फ्रस्ट्रेशन्स सांगत असतो. कुणी आपले कामावर बॉस सोबत झालेले "लफडे" दुसऱ्याला सांगत असतो... "नेनु चेप्प्यानु... रे पोट्टोडा, ओका झापड इस्ते पापड अयिपोताव रा... हावलेगाडू..." (मराठी भाषांतर - मी म्हणालो, अरे बुटक्या, एक झापड मारली तर पापड होशील की रे... येडछाप कुठला..." ) कुणी कॉलेज स्टुडंट दुसऱ्याला सांगत असतो, "डूड, आय हेट दिस वेदर. आय डोन्ट लाईक इट व्हेन इट्स कॉन्स्टंटली रेनींग..." दुसरा "डूड" ही तेव्हढ्यापुरता वर पाहतो, "या.. मी नीदर.." एवढच करून परत मोबाईल मध्ये गुंतून जातो. कुणी पांढऱ्यास्वच्छ झब्बा-कुर्त्यातला, दाढीवाला, शांत-समाधानी बाप सांगत असतो, "परसोच गल्फ मे दामाद के यहा जाके आया.. अलहमदुलिल्लाह सब खैरीयत बरकत है..." आपल्यालाही ऐकून मग बरं वाटतं... सरतेशेवटी चहा आणि दोन उस्मानिया संपले की ठरल्याप्रमाणे वेटर पैसे घ्यायला येतो. उस्मानिया हे इथे मिळणाऱ्या नान कटाईचं नाव आहे. 

     श्रावणातल्या अश्या मंतरलेल्या दिवसांची ओढ सांगायची म्हटली तर बरंच काही सांगता येईल. आल्हाददायक दिवस आणि गंधाली बनून येणाऱ्या रात्री यांची लागीर भलतीच दाट होत जाते. असं वाटतं की या सगळ्या आठवणी गोळा कराव्यात आणि त्यांना नाव देऊन एका कुपीत बंद करून जपून ठेवाव्यात. न जाणो, या अस्तित्वावर पसरलेल्या आयुष्य नावाच्या संकल्पनेला समृद्ध करायला कधीकाळी त्या कमी येतील...